LỊCH SỬ CỦA CÂY BÚT CHÌ
Ngày xưa, thời cổ La Mã (Rome), các
scribe (học giả tôn giáo chuyên nghiệp thời này) viết trên giấy papyrus
với một thanh kim loại có tên là stylus. Khi viết sẽ để lại dấu lợt
nhưng đọc được. Sau đó những cây stylus được làm bằng chì. Ngày nay ta
gọi là bút "chì" cũng từ cây stylus bằng chì này.Graphite Anhđá graphiteVào năm 1564, tại Borrowdale, Anh quốc có một người tình cờ thấy ở rễ
một cây bị nằm tróc gốc có than graphite. Vậy là cả làng xầm xì bàn tán
xôn xao cái hầm mỏ huyền bí này. Sau khi khai thác mỏ than chì này, sự
dùng graphite (than chì) được phổ biến sâu rộng. Graphite để lại dấu
đậm hơn nhưng quá mềm và dễ gãy nên nó cần phải có vật để giữ. Đầu tiên
những cây graphite được bao bằng dây. Sau đó graphite được đút trong
thanh gỗ và khi dùng thì đẩy thanh graphite ra bằng tay. Bút chì được
ra đời.
Lần đầu tiên bút chì được sản xuất tại Nuremberg, Đức, năm 1662. Từ lúc
thời chiến tranh với nước Anh, bút chì dùng ở Mỹ được nhập cảng. Đến
năm 1812 William Monroe, Massachusetts, mới chế bút chì Mỹ đầu tiên.
Năm 1729 Benjamen Franklin quảng cáo bán bút chì trong tờ báo
Pennsylvania Gazette của ông. George Washington dùng cây bút chì dài 3
inches (7,5 cm) khi ông sống sót ở Ohio Territory năm 1762.
Graphite Mỹ: Năm 1821, Charles Dunbar (anh em rể của tác giả Henry David Thoreau)
khám phá một lớp trầm tích than graphite tại New England. Than graphite
này được chứng nhận là loại than tốt nhất từ trước đến giờ tìm thấy tại
Hoa kỳ. Với phẩm chất tốt, bút chì hãng Thoreau được xem là loại tốt
nhất nước Mỹ.
Graphite tại Siberia: Trong khi tìm vàng tại suối Siberia, một nhà buôn Pháp, Jean Pierre
Alibert lượm được những miếng graphite rất mềm và tinh khiết. Nghĩ rằng
mảnh chì đã trôi đi thật xa từ nguồn chính của nó, ông đã làm một cuộc
hành trình vất vả (trekle) khoảng 270 miles để tìm ra nguồn của khám
phá của ông. Từ đó ông khai thác mỏ chì gần hiếm quý này trong 7 năm và
từ đó thanh chì Trung quốc được biết tiếng.
Lõi chì ngày nay:Ngày nay lõi chì được pha trộn than graphite với đất sét (clay). Do
liều lượng thay đổi của graphite trên đất sét, những người sản xuất
viết chì có thể định được độ cứng của viết chì khi viết trên giấy. Chữ
"H" lấy từ chữ "hard" tức là cứng. Độ cứng có số càng lớn thì viết chì
càng cứng, để viết nét thật mảnh và lợt. Cũng như vậy chữ "B" lấy từ
chữ "black" tức là đen. Đôi khi họ dùng chữ "F" từ chữ "fine" để chỉ
rằng bút chì có thể gọt rất nhọn. Họ cũng có thể để chung các tính chất
với nhau, thí dụ viết chì có ghi chữ HB nghĩa là vừa cứng vừa đen, còn
có chữ "HH" nghĩa là rất cứng và "HHBBB" là rất cứng và thiệt là đen!
Gỗ để làm bút chìBút chì Mỹ được chế bằng gỗ cedarĐầu tiên, bút chì Mỹ được chế bằng gỗ cedar đỏ miền Đông. Đó là loại gổ
cứng, khó bể, sống tại Tennessee và những miền khác của Nam Hoa kỳ.
Những năm 1900 sản xuất bút chì cần nguồn gỗ thêm nên họ đến các núi
Sierra Nevada tại California. Nơi đây họ tìm thấy cedar thơm, một loại
cây mọc rất nhiều, và họ lấy làm bút chì cao cấp. Cây cedar thơm của
California nhanh chóng trở thành gỗ bút chì được cả thế giới ưa chuộng.
Để bảo đảm tiếp tục có cây cedar thơm, họ liên tục trồng giống này
thành rừng
Bút chì có cục gôm:Mẫu viết chì đầu tiên có gắn cục gôm nơi đầu là do Hyman Lipman ở
Philadelphia chế ra năm 1858. Tuy nhiên hiện nay hầu hết các cây bút
chì được bán không có cục tẩy!
Cục gôm đầu tiên làm bằng nhựa cây cao su. Càng ngày gôm được chế bằng
cao su nhân tạo và thêm đá bọt (pumice, là loại nham xốp nhẹ dùng để
tẩy các vết dơ) nhưng sau đó được thay thế bằng vinyl. Vinyl là một
loại chất dẻo bền và dai.
Vì sao bút chì được sơn màu vàng?Bút chì được sơn vàng từ những năm 1890 và màu vàng sáng này để các bạn tìm cho dễ vì nó dễ bị lẫn lộn trên bàn gỗ cùng màu.
Trong những năm 1800, graphite tốt nhất được nhập cảng từ Trung quốc.
Bởi vậy các hãng chế tạo muốn cho mọi người biết rằng bút chì của họ
làm bằng than graphite của Trung quốc. Bên Trung quốc, màu vàng là màu
vua chúa, là màu được trọng vọng. Người Mỹ sơn màu vàng sáng trên bút
chì để có cảm nhận "vua chúa" và cho thấy rằng cái ruột chì phẩm chất
tốt của nó có liên hệ với Trung quốc.
Hiện nay hết 75% số bút chì tại Hoa kỳ được sơn màu vàng.
Những danh nhân đã dùng bút chì:John Steinbeck viết quyển The grapes of wrath và Cannery Row, đã dùng
mỗi ngày cỡ 60 bút chì gỗ cedar. Ernest Hemingway, tác giả The old man
and the sea và The snow of Kilimandjaro rất thích dùng cedar pencils để
ghi tư tưởng của mình.
Trước khi viết Walden, Henry David Thoreau chế ra bút chì trong xưởng
của cha ông. Bút chì của Thoreau được nổi tiếng là cứng nhất và đen
nhất Hoa kỳ.
Thomas Edison có sáng kiến giữ trong túi áo vest mình một đoạn bút chì
dài 3,5 inches để ghi. Bút chì là lối thoát tiêu biểu cho những người
lính trong thời kỳ nội chiến Nam Bắc Mỹ
Leonardo Da Vinci thường dùng bút chì để phác họa
HymanLipman